اگر یک موتورخانه خانگی یا صنعتی را از نزدیک دیده باشید، احتمالا کنجکاو شده اید که موتورخانه چگونه کار میکند و چطور گرما و آب گرم مصرفی کل ساختمان توسط این سیستم تامین میشود؟ موتورخانه از تجهیزات کوچک و بزرگ زیادی تشکیل شده که کارکرد درست و هماهنگ تک تک آنها در کنار هم، عملکرد موتورخانه را مشخص میکند. با ما تا آخر این مقاله همراه باشید تا با طرز کار موتورخانه و تاسیسات این سیستم حرارت مرکزی آشنا شوید.
موتورخانه چیست؟
موتورخانه یا سیستم گرمایش و سرمایش مرکزی، یکی از فضاهای اصلی یک ساختمان مسکونی، تجاری یا صنعتی است که نقش تولید آب گرم مصرفی و انتقال آب گرم به شوفاژها و سیستم های گرم کننده آن ساختمان را دارد و برای نگهداری تجهیزات و تاسیسات حرارت و برودت به کار میرود. البته تمام ساختمان ها موتورخانه ندارند و از دستگاه های گرمایش مدرن مانند پکیج استفاده میکنند، اما هنوز هم موتورخانه در مکان های زیادی وجود دارد. توصیه میکنیم برای اطلاعات بیشتر به مقاله موتورخانه چیست مراجعه کنید.
اجزای تشکیل دهنده سیستم موتورخانه مرکزی
پیش از اینکه به بررسی طرز کار موتورخانه بپردازیم، ابتدا میخواهیم اجزای این فضای اختصاصی را به شما معرفی کنیم. موتورخانه از اجزای مختلفی نظیر دیگ آب گرم (دیگ بخار)، مشعل، منبع انبساط، منبع کویل دار یا دو جداره، مخزن ذخیره سوخت، سختی گیر و … تشکیل شده است.
تاسیسات موتورخانه در کنار یکدیگر کار می کنند تا هدف اصلی این مکان که گرمایش محیط است تحقق یابد. اصلی ترین اجزای موتورخانه عبارتند از:
- دیگ بخار؛
- مشعل؛
- چیلر؛
- پمپ سیرکولاتور؛
در ادامه نقش هر کدام از اجزای موتورخانه را باهم بررسی میکنیم.
دیگ آب گرم (دیگ بخار)؛ مخزن نگهدارنده آب
دیگ آب گرم یا بویلر، مخزنی است که آب را در بهترین دمای سیستم نگه میدارد. دیگ بخار فقط برای مصارف خانگی استفاده نمیشود، بلکه برای صنعت های بزرگتر نیز به کار میرود.
کاربرد دیگ موتورخانه با جنس بدنه آن رابطه مستقیم دارد، مثلا برای موتورخانه ساختمان مسکونی، معمولا از دیگ آب گرم چدنی استفاده می کنند زیرا چدن مقاومت کمتری در برابر فشار دارد. در مقابل دیگ آب گرم موتورخانه مراکز صنعتی، از بدنه فولادی ساخته میشود زیرا مقاومت بالایی در برابر بخار آب، آب داغ و آب گرم دارد.
مشعل، مسئول تامین حرارت آب موتورخانه
مشعل یکی از تاسیسات موتورخانه است که حرارت مورد نیاز برای گرم کردن آب داخل دیگ ها را فراهم میکند. برای اینکه در مشعل احتراق ایجاد شود، باید سوخت، هوا و جرقه باهم ترکیب شوند.
مشعل های موتورخانه به دو دسته دمنده و و بدون دمنده تقسیم میشوند که نوع دمنده آن حرارت بیشتری تولید کرده و برای فضاهایی که نیازمنده سیستم گرمایش قدرتمندی هستند، انتخاب مناسبی است. همچنین مشعل های بدون دمنده برای بویلرهای مسکونی ایده آل هستند.
چیلر، یک قطعه تاثیر گذار در نحوه عملکرد موتورخانه
همان طور که اشاره کردیم، موتورخانه فقط برای تولید گرما در یک ساختمان به کار نمیرود و وظیفه انتقال سرمایش نیز به عهده این سیستم میباشد. طرز کار چیلر به این صورت است که آب گرم در چرخه تبرید وارد شده و گرمای آن در این سیکل گرفته میشود. سپس این آب سرد از طریق فن کویل ها وارد محیط شده و دمای فضا را کاهش میدهند.
چیلرهای موتورخانه بر اساس نوع کارکرد، در دو دسته چیلر جذبی و تراکمی در بازار وجود دارند که ما به طور مفصل در مقالات چیلر جذبی چیست و چیلر تراکمی چیست به این دو سیستم سرمایش پرداخته ایم. پیشنهاد میکنیم که این مطالب را از دست ندهید.
پمپ سیرکولاتور
انتقال آب گرم و سرد به منبع کویل ها و شوفاژها گاهی اوقات به درستی انجام نمیشود. مخصوصا اگر تعداد طبقات ساختمان زیاد باشد. در چنین شرایطی از پمپ سیرکولاتور استفاده میشود. پمپ موتورخانه در اندازه های مختلف وجود دارد که میتوان بر حسب تعداد طبقات و تعداد فن کویل ها بهترین نوع را خریداری کرد.
طرز کار سیستم موتورخانه مرکزی
اگر به تاسیسات موتورخانه نگاه کنید، شاید پیچیده بودن این سیستم شما را کمی گیج کند، اما هر یک از این تجهیزات از قطعات ساده تری ساخته شده است که پیشتر به توضیح هرکدام پرداختیم.
عملکرد موتورخانه درست مانند قلب انسان است. همان طور که قلب، اکسیژن را از طریق رگ ها به تمام اعضای بدن میرساند، موتورخانه به عنوان سیستم حرارت و برودت مرکزی ساختمان، آب گرم و سرد تولید شده توسط بویلر و چیلر را از طریق پمپ و لوله های انتقال دهنده گرمایش و سرمایش به منابع کویل که وظیفه انتشار حرارت و برودت در فضا را دارند، هدایت میکند.
نحوه عملکرد موتورخانه به صورت زیر است:
- ترموستات موتورخانه روشن شده و دیگ آب گرم نیز در پی آن روشن میشود. البته اگر موتورخانه به سیستم کنترل هوشمند مجهز باشد، روشن شدن سیستم حرارت مرکزی به صورت خودکار انجام میشود.
- طرز کار موتورخانه به این صورت است که دیگ آب گرم روشن می شود و از نفت، گاز یا برق برای ایجاد گرما استفاده می کند. از گرمای حاصل از احتراق سوخت های فسیلی در مشعل برای گرم کردن آب دیگ استفاده میشود.
- آب یا بخار گرم شده توسط لوله های انتقال دهنده به سرتاسر ترمینال های خروجی مانند شوفاژها فرستاده میشوند. رادیاتورها و سایر فن کویل ها گرما و سرمای حاصل از عملکرد موتورخانه را در فضا منتشر میکنند.
- همانطور که آب از حالت فشرده شده خارج میشود، به دیگ آب موتورخانه باز می گردد، جایی که دوباره گرم می شود. آب گرم شده توسط پمپ سیرکولاتور در کل سیستم موتورخانه میچرخد.
- این روند تا زمانی ادامه می یابد که محیط به دمای تنظیم شده برسد و ترموستات دیگ موتورخانه را خاموش کند.
همان طور که دیدید، طرز کار موتورخانه حاصل عملکرد ده ها قطعه مختلف است که با هماهنگی کامل با یکدیگر کار میکنند. اگر هر یک از تجهیزات موتورخانه به درستی کار نکند، در عملکرد این سیستم اختلال ایجاد شده و هیچ آب گرمی برای گرمایش ساختمان تولید نمیشود.
حرف آخر
در این مقاله سعی کردیم توضیح دهیم که موتورخانه چگونه کار میکند عملکرد موتورخانه در گرو کارکرد صحیح تاسیسات آن است. چنانچه هر یک از قطعات این سیستم به درستی کار نکند، باید تعمیر قطعات موتورخانه را به یک تکنسین مجرب و ماهر بسپارید. شرکت تهران سرویس یار، بهترین مرکز تعمیر موتورخانه در تهران است. برای درخواست تعمیر کار موتورخانه میتوانید از طریق سایت با ما تماس حاصل نمایید.
تاریخ انتشار۰۲/۰۹/۱۴۰۱ @ ۰۱:۳۸
