چیلر جذبی چیست؟ همه چیز درباره چیلر جذبی

چیلر یک دستگاه تهویه مطبوع پرکاربرد و کارآمد است که به عنوان سیستم های تهویه مطبوع مرکزی در ساختمان های اداری، تجاری و مسکونی مورد استفاده قرار می گیرد. چیلرها با توجه به نوع مدار کنترل، ظرفیت و برند به انواع مختلفی تقسیم می شوند که یکی از اصلی ترین آنها، چیلر جذبی میباشد. چیلر جذبی یکی از انواع چیلر است که برای تهویه هوای مطبوع و خنک سازی داخل منازل، ادارات و مراکز صنعتی به کار میرود. بسیاری از کسانی که قصد نصب این سیستم سرمایشی را دارند، نمیدانند که چیلر جذبی چیست یا اینکه این دستگاه چگونه باعث تولید هوای خنک در محیط میشود، به همین خاطر ما قصد داریم در این مطلب، همه چیز در مورد چیلر جذبی یا ابزوربشن که شامل انواع، مزایا و معایب، تفاوت آن با چیلر تراکمی، سیکل چیلر جذبی و … را توضیح دهیم. 

چیلر جذبی چیست؟

مطمئننا اولین سوالی که درباره این سیستم حرارتی به ذهنتان میرسد این است که چیلر جذبی چیست؟ چیلر جذبی یا ابزوربشن (absorption) یک سیستم سرمایشی است که طی سیکل چیلر جذبی، آب داغ، بخار و شعله مستقیم را توسط شیر انبساط، جاذب، پمپ، ژنراتور، کندانسور و اپراتور به هوای سرد و مطبوع تبدیل میکند. یکی از ویژگی های منحصر به فرد این دستگاه، این است که به جای کمپرسور از ژنراتور و جاذب (ابزوربر) استفاده میکند.

برای اینکه چیلر به درستی عمل کند، به یک منبع گرمایی که میتواند بخار، شعله یا انرژی الکتریکی باشد نیاز دارد. این منابع گرما در چیلر جذبی، بخار، آب داغ و شعله مستقیم گاز هستند. اجزای چیلر جذبی، منابع گرمایی را به سیستم های فن کویل منتقل کرده تا هوای خنک تولید شود.

نکته قابل توجه در مورد چیلرهای جذبی این است که از مبردهای معمولی استفاده نمی کنند. در واقع ماده مبرد داخل ابزوربشن، آبی است که با آمونیاک یا لیتیوم بروماید ترکیب شده و این ماده در داخل جاذب یا ابزوربر قرار دارد، درواقع میتوان گفت که جاذب عنصر اصلی چیلر جذبی میباشد. شاید این سوال برای شما پیش بیاید که چرا از لیتیوم بروماید برای لیتیوم بروماید رایج تر است زیرا یک ماده ایمن تر و غیر سمی است.

انواع چیلر جذبی

سه فاکتور مهم باعث به وجود آمدن انواع چیلر جذبی می شوند که عبارتند از:

1. نوع ماده جاذب و مبرد؛
2. مراحل کار چیلر؛
3. نوع ژنراتور؛

به همین خاطر انواع چیلر جذبی را بر اساس این عوامل، تقسیم بندی کرده اند که در ادامه به توضیح هر یک می پردازیم.

انواع چیلر جذبی بر اساس نوع ابزوربر و ماده مبرد

ساختار چیلر جذبی به این صورت است که باید یک ماده مبرد و یک ماده جاذب یا ابزوربر وجود داشته باشد؛ جذب کننده گازهایی که از تبخیر مبرد به دست آمده اند را در اپراتور جذب میکند. در بیشتر مدل های چیلرهای جذبی، ابزوربر، لیتیوم بروماید است و آب، ماده مبرد اما در بعضی از مدل های این سیستم برودتی، آب ماده جاذب و آمونیاک ماده مبرد میباشد. همان طور که پیشتر اشاره کردیم، معمولا سیکل چیلر جذبی آب و لیتیوم بروماید را برای عملکرد این دستگاه انتخاب می کنند زیرا لیتیوم ماده ایمن تری نسبت به آمونیاک میباشد.

انواع چیلر جذبی بر اساس مراحل کار و بازدهی

چیلرها بر اساس تعداد مراحل به دو نوع چیلر تک اثره (تک مرحله) و چیلر دو اثره (دو مرحله) تقسیم میشوند. اجزای چیلر جذبی تک اثره و دو اثره با هم تفاوت چندانی ندارند و مدل دو اثره آن یک ژنراتور، پمپ و مبدل حراراتی اضافه تر دارد.

چیلرهای جذبی تک اثره فقط یک ژنراتور داشتند، اما بعدها متخصصان برای ایجاد لیتیوم بروماید غلیظ تر، چیلر جذبی دو اثره را ساختند که دو ژنراتور جداگانه یعنی یکی برای دمای بالا و دیگری برای دمای پایین دارد.

انواع چیلر ابزوربشن بر اساس ژنراتور

سوخت مصرفی یا ژنراتور چیلر میتواند نوع آن را تعیین کند. برخی از انواع چیلر جذبی با بخار یا آب داغ کار میکنند یعنی از انرژی گرمایی که توسط دستگاه های صنعتی هدر داده میشود، برای تولید سرما و برودت استفاده میکنند، اما برخی دیگر از چیلرهای جذبی که به دایرکت فایر مشهور هستند از سوختن سوخت های فسیلی برای سرمایش استفاده میکنند.

طرز کار چیلر جذبی چگونه است | مراحل کار چیلر جذبی

یکی از رایج ترین سوالات کاربران درباره ابزوربشن این است که سیستم سرمایشی چیلر جذبی چگونه کار میکند؟ برای اینکه با طرز کار چیلر جذبی آشنا شویم، ابتدا باید قطعات این دستگاه را معرفی کنیم. مهم ترین اجزای چیلر جذبی عبارتند از:

• کندانسور
• ژنراتور
• جاذب یا ابزوربر
• مبدل حرارتی
• اپراتور
• شیر انبساط
• پمپ

طرز کار چیلر جذبی به یک “کمپرسور” ترموشیمیایی وابسته است. برای عملکرد این سیستم گرمایشی، دو سیال مختلف یعنی مبرد و جاذب استفاده می شود. مبرد و جذب کننده میل ترکیبی زیادی به هم دارند، به این معنی که یکی از آنها به راحتی در دیگری حل می شود. در سیکل تبرید چیلر جذبی، بخار آب به عنوان مبرد و لیتیوم بروماید به عنوان جاذب یا ابزوربر استفاده می شود. در جاذب، لیتیوم بروماید، مبرد آب را جذب کرده و محلولی از آب و لیتیوم بروماید ایجاد می کند. 

مراحل کار چیلر جذبی عبارتند از: 

1. ابتدا مبرد در جاذب ذخیره شده و سپس از طریق مبدل حرارتی به مخزن ژنراتور در بالای چیلر پمپاژ میشود. 
2. گرمای ناشی از احتراق سوخت های فسیلی یا گرمای اتلاف شده دستگاه های صنعتی به ژنراتور چیلر فرستاده میشوند. آب به تدریج به بخار تبدیل شده و به سمت کندانسور هدایت شده و لیتیوم بروماید به پایین چیلر فرو منتقل میشود.
3. لیتیوم بروماید از یک لوله عبور کرده و به مکان اولیه خود یعنی جاذب بازمیگردد. سپس بخار موجود در کندانسور از برج خنک کننده عبور میکند. از آنجایی که فشار هوای لوله برج خنک کننده کمتر از کندانسور است، با کاهش فشار هوا بخار دوباره به آب تبدیل میشود. 
4. در آخرین مرحله آب سرد وارد اوپراتور شده و منتظر میماند تا با لیتیوم بروماید موجود در در جاذب ترکیب شود. 

چیلر جذبی برای تولید آب سرد، مقدار کمی برق مصرف میکند تا پمپ‌ آن کار کند. همچنین هنگامی که چیلر جذبی چرخه گرمایش و سرمایش را طی می کند، گرما را از ساختمان چیلر خارج می شود.

تفاوت چیلر جذبی و چیلر تراکمی

چیلر تراکمی یکی دیگر از دسته بندی های اصلی چیلر میباشد. یکی از سوالاتی که به وفور از متخصصان تهران سرویس یار پرسیده میشود، این است که چیلر تراکمی بهتر است یا چیلر جذبی؟ برای اینکه از بین این دو دستگاه سرمایشی، بهترین گزینه را برای محیط مورد نظر خود انتخاب کنید، ابتدا باید با تفاوت های آن ها آشنا شوید. سیکل تبرید جذبی و تراکمی تنها تفاوت چیلر جذبی و تراکمی نیست بلکه موارد دیگر نیز هستند که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم:

فرق چیلر تراکمی و جذبی از نظر مصرف انرژی

چیلرهای تراکمی با برق کار میکنند در حالیکه منبع چیلر های جذبی، گازهای فسیلی هستند بنابراین ضریب مصرف انرژی چیلر تراکمی بیشتر از چیلر جذبی است؛ در نتیجه میتوان گفت مدل های تراکمی مصرف انرژی بهینه تری دارند. البته در ایران نرخ گاز ارزان تر از برق است و به همین خاطر برخی از افراد چیلر جذبی را ترجیح میدهند.

تفاوت چیلر تراکمی و جذبی از نظر قیمت 

قیمت چیلر جذبی بیشتر از نوع  تراکمی است و به همین خاطر بیشتر برای موتورخانه های ساختمان های بزرگ به کار میرود و برای ساختمان های مسکونی با تعداد واحدهای کم، صرفه اقتصادی ندارد. اگر دوست دارید در باره موتورخانه و انواع آن اطلاعات بیشتری کسب کنید، مقاله موتورخانه چیست را مطالعه نمایید.

تفاوت چیلر تراکمی و جذبی از نظر صدا و ارتعاش

چیلرهای جذبی صدای کمتری نسبت به چیلر های تراکمی تولید کرده و از آنجایی که در موتورخانه نصب می شوند، طبیعتا صدای آنها برای اهالی ساختمان مشکلی ایجاد نخواهد کرد. 

تفاوت چیلر جذبی و تراکمی از نظر دوام و ماندگاری

یکی دیگر از تفاوت های چیلر جذبی و تراکمی در میزان طول عمر آنهاست. از آنجایی که ماده جاذب سیستم جذبی، آمونیاک یا لیتیوم بروماید است و این ماده باعث ساییدگی و فر ساییدگی دستگاه میشود، میتوان نتیجه گرفت که ماندگاری چیلرهای تراکمی بیشتر از چیلر جذبی میباشد..

تفاوت چیلر جذبی و تراکمی از نظر وزن، حمل و فضای اشغال شده

چیلرهای جذبی بسیار بزرگتر از چیلرهای تراکمی هستند، بنابراین به یک موتورخانه وسیع با زیرسازی های محکم نیاز دارند تا وزن سنگین آنها را تحمل کند. با توجه به موارد گفته شده میتوان نتیجه گرفت که میزان فضای اشغال شده توسط ابزوربشن بیشتر از انواع مدل های چیلر تراکمی است. مدل های چیلر تراکمی هوا خنک در محیط بیرون از ساختمان و معمولا در پشت بام نصب می شوند و مدل های آب خنک نیز نسبت به چیلر جذبی فضای کمتری را اشغال میکنند. 

توجه داشته باشید که ما تفاوت های چیلر تراکمی و جذبی به صورت کلی گفتیم و ممکن است برخی از این موارد با توجه به مدل های مختلف این دو سیستم تهویه مطبوع متفاوت باشند.

نقاط قوت و مزایای دستگاه چیلر جذبی چیست؟

میتوان گفت کاربرد چیلر جذبی به عنوان یک سیستم تهویه مطبوع، آن را به انتخاب اول بسیاری از مراکز صنعتی، بیمارستان ها و کارخانه ها تبدیل شده کرده است. طبیعتا فراگیری گسترده این دستگاه تهویه مطبوع و برودت به خاطر مزایای آن است. مهم  ترین مزایای چیلر جذابی شامل موارد زیر میشود:

• ماده های مبردی که برای چیلرهای جذبی مورد استفاده قرار میگیرند، منجر به تخریب لایه اوزون و گرم شدن جهان نمیشوند.
• چیلر جذبی تاثیر زیادی در کاهش هزینه های برق، آب گرم، گرمایش و سرمایش تاسیسات دارد، زیرا برای تولید آب سرد و گرم، برق مصرف نمیکند.
• از آنجایی که این دستگاه کمپرسور ندارد، میزان صدا و ارتعاش ساختمان کاهش میابد. در این صورت یک محیط آرام خواهید داشت.
• چیلر جذبی راندمان بسیار بالایی دارد زیرا از گرمای اتلاف شده دستگاه ها برای عملکرد خود استفاده میکند.

به طور کلی چیلرهای جذبی برای موتورخانه های بزرگ که گرمای مازاد دارند، مزایای زیادی دارند، اما هر سیستم حرارت و برودتی در کنار مزایا، معایبی نیز دارند که باید قبل از نصب چیلر، به یک کارشناس مجرب مراجعه کنید. تکنسین نصب چیلر، فضای مورد نظر را به خوبی بررسی کرده و درباره بهترین نوع چیلر نظر کارشناسی شده خود را میدهد.

حرف آخر

در این مقاله ابتدا گفتیم که چیلر جذبی چیست و سپس در مورد مزایا، کاربرد، طرز کار و انواع آن پرداختیم. با توجه به ابعاد و وزن سنگین چیلر جذبی، از این سیستم تهویه مطبوع، معمولا در موتورخانه ساختمان های بزرگ مانند بیمارستان، مراکز صنعتی و موارد از این قبیل استفاده میشود.

چنانچه هر سوالی در رابطه با ابزوربشن و تعمیر چیلر جذبی در تهران داشتید، میتوانید در بخش کامنت ها از تکنسین های متخصص تهران سرویس یار بپرسید.

تاریخ انتشار۰۱/۰۸/۱۴۰۱ @ ۲۱:۵۹